ภัยเงียบจากไฟฟ้า ที่คุณอาจไม่รู้ตัวว่าทำให้เสียชีวิต หรือบาดเจ็บได้  ทำไมระบบการต่อลงดิน (Earthing System) จึงสำคัญ !!

ไฟฟ้าอยู่ใกล้ตัวเรามากกว่าที่คิด แต่มีองค์ประกอบหนึ่งที่มักถูกมองข้าม ในบ้านเรือน นั่นคือ ระบบต่อลงดิน (Earthing System) แม้จะไม่ใช่อุปกรณ์ที่มองเห็นได้ชัด แต่ระบบต่อลงดินคือแนวป้องกันด่านสำคัญที่ช่วยลดความเสี่ยงต่อ ชีวิต ทรัพย์สิน และความเสียหายของระบบไฟฟ้า

ทำไมการต่อลงดินตามมาตรฐาน วสท. จึงอาจก่อให้เกิดความเสี่ยงต่อชีวิต และเหตุใดการออกแบบตามมาตรฐาน IEC จึงปลอดภัยกว่า

เหตุการณ์ ไฟดูด ไฟไหม้ หรืออุปกรณ์ไฟฟ้าเสียหาย หลายครั้งไม่ได้เกิดจาก “ความบังเอิญ” แต่เริ่มต้นจากระบบไฟฟ้าที่ ถูกออกแบบและติดตั้งภายใต้แนวคิดว่า “ปลอดภัยแล้ว” ทั้งที่ในความเป็นจริง… ยังมีความเสี่ยงซ่อนอยู่

หนึ่งในประเด็นสำคัญคือ ระบบการต่อลงดิน (Earthing System) โดยเฉพาะการออกแบบการติดตั้งการต่อลงดินแบบ TN-C-S ที่ถูกอ้างอิงใช้งานตามมาตรฐาน วสท.

จุดเสี่ยงของการต่อลงดินแบบ TN-C-S ตามมาตรฐาน วสท.

ในระบบ TN-C-S ของ วสท.

• สายนิวทรัล (N) และสายป้องกัน (PE) ถูกรวมกันที่แผงเมนต์ของผ้ใช้ไฟฟ้า
• จากนั้นจึงแยกออกเป็น N และ PE ภายในอาคาร

แนวคิดนี้ ดูเหมือนประหยัดและใช้งานได้ แต่ปัญหาต่อความปลอดภัย จะเกิดขึ้นทันทีเมื่อมีเหตุผิดปกติ เช่น

🔴 กรณีสาย Nuetral ขาด

• โครงของอุปกรณ์ไฟฟ้ามีแรงดันไฟฟ้าเพิ่มมากขึ้น เมื่อใช้งานอุปกร์ไฟฟ้ามากขึ้น หากผู้ใช้งานสัมผัสอุปกรณ์ จะถูกไฟดูดได้รับบาดเจ็บ ทันที ที่เลวร้าย เครื่องป้องกันไฟดูดไม่ทำงาน

🔴 กรณีสลับสาย Line และ Nuetral ที่หลังมิเตอร์คิดเงิน

• โครงของอุปกรณ์ไฟฟ้ามีแรงดันไฟฟ้าเพิ่มมากขึ้น หากผู้ใช้งานสัมผัสอุปกรณ์ในบ้าน จะถูกไฟดูดเสียชีวิต ทันที ที่เลวร้าย เครื่องป้องกันไฟดูดไม่ทำงาน

ปัญหาคือ ความผิดพลาดเหล่านี้มักไม่แสดงอาการในทันที แต่จะรอให้ “จังหวะเหมาะๆ” ก่อนเกิดอุบัติเหตุร้ายแรง

พวกเราจะยอมรับความเสี่ยงนี้ไหม ตาย กับ บาดเจ็บ

ทำไมมาตรฐาน IEC จึงยกระดับความปลอดภัยได้มากกว่า

มาตรฐาน IEC มองระบบต่อลงดินในมุมของ “ความล้มเหลวต้องไม่ทำให้ชีวิตตกอยู่ในความเสี่ยง“

แนวคิดสำคัญของ IEC ได้แก่

1. แยกหน้าที่ของสาย N และ PE อย่างชัดเจน ทางมาตรฐาน IEC กล่าวว่า ให้การไฟฟ้า จัดหาสาย PE ให้ผู้ใช้ไฟฟ้า จะทำให้ลดโอกาสที่แรงดันไฟฟ้าไปปรากฏบนโครงอุปกรณ์
2. ออกแบบให้ “เมื่อเกิดความผิดปกติ ระบบต้องตัดทันที” เช่น การทำงานร่วมกับอุปกรณ์ป้องกัน (RCD, MCB, MCCB) อย่างเป็นระบบ
3. คำนึงถึงกรณีเลวร้ายที่สุด (Worst-case scenario) ไม่ใช่ออกแบบเฉพาะตอนระบบทำงานปกติ
4. ทำการควบคุมแรงดันที่สาย neutral ( Neutral to earth voltage )

ด้วยหลักการแนวคิดที่สำคัญนี้ จึงทำให้ระบบถูกออกแบบมาให้ปลอดภัยสำหรับประชาชน หากเกิดกรณีไม่คาดคิด

🔴 กรณีสาย Nuetral ขาด

• ระบบไฟฟ้าจะตัดการทำงานทันที ทำให้ผู้ใช้ไฟฟ้าทราบว่าเกิดเหตุผิดปกติ เมื่อผู้ใช้งานสัมผัสโครงอุปกรณ์ก็จะไม่โดนไฟดูด

🔴 กรณีสลับสาย Line และ Nuetral

• กระแสไฟฟ้าจะวิ่งในระบบตามเดิม โดยไม่ไหลลงโครงของอุปกรณ์ จึงทำให้ผู้ใช้งานปลอดภัยไม่ถูกไฟดูด

ทำไมการปรับมาใช้มาตรฐานการต่อลงดินแบบ IEC จึงปลอดภัยกว่าสำหรับประชาชน

หากพิจารณาในมุมของ ความปลอดภัยของผู้ใช้งานเป็นหลัก การปรับเปลี่ยนมาใช้มาตรฐานการต่อลงดินตาม IEC ย่อมเป็นทางเลือกที่เหมาะสมและปลอดภัยกว่าสำหรับประชาชนในระยะยาว

เหตุผลสำคัญคือ มาตรฐาน IEC ไม่ได้ออกแบบระบบไฟฟ้าให้ “ปลอดภัยเฉพาะตอนที่ทุกอย่างทำงานปกติ” แต่ถูกพัฒนาขึ้นโดยตั้งคำถามว่า

ถ้าเกิดความผิดพลาดขึ้น ระบบจะยังปกป้องชีวิตคนได้หรือไม่

IEC ให้ความสำคัญกับการ แยกหน้าที่ของสาย N และ PE อย่างชัดเจน ลดโอกาสที่กระแสไฟฟ้าจะไหลผ่านโครงอุปกรณ์หรือระบบดินโดยไม่ตั้งใจ เมื่อเกิดกรณีสาย นิวทรอล ขาด สายหลวม หรือการติดตั้ง LINE , NEUTRAL สลับ ระบบป้องกันจะสามารถตรวจจับและตัดวงจรได้ตรงจุด ลดความเสี่ยงไฟดูดและไฟไหม้

ในทางกลับกัน การต่อลงดินแบบ วสท. ที่ยังมีการเชื่อมต่อ N และ PE ที่แผงเมนต์ ของผู้ใช้ไฟฟ้า
แม้จะใช้งานได้ในสภาวะปกติ แต่เมื่อเกิดเหตุผิดปกติ ความเสี่ยงกลับตกไปอยู่กับผู้ใช้งานโดยไม่รู้ตัว

ดังนั้น การยกระดับมาตรฐานการต่อลงดินให้สอดคล้องกับมาตรฐานสากล IEC จึงไม่ใช่เพียงเรื่องของเทคนิคหรือข้อกำหนดทางวิศวกรรมแต่เป็นการลงทุนด้าน ความปลอดภัยของชีวิต ทรัพย์สิน และความเชื่อมั่นของสังคมโดยรวม

หากคุณต้องการ คำปรึกษา ตรวจสอบ หรือประเมินความปลอดภัยของระบบไฟฟ้า ทีมงานของเราพร้อมให้บริการ ตลอด 24 ชั่วโมง

📞 โทร: 081-820-8835 | 062-306-9000

📩 Email: chanvit_cru@yahoo.com | pmadmin@simes-engineering.com

🌐 เว็บไซต์:

https://www.simes-engineering.com

https://www.simes-energy.com

📘 Facebook: https://www.facebook.com/simesengineeringco

📺 YouTube: @SimesChannel

กลับหน้าหลัก