ปัญหาไฟฟ้าดูดในห้องน้ำ: เมื่อสาย Neutral หลวม อาจทำให้ทั้งบ้านไม่ปลอดภัย

วันที่ 21 สิงหาคม 2566 เวลา 17.00 น. บริษัท ไซเมส เอ็นจิเนียริ่ง จำกัด ได้รับแจ้งเหตุเกี่ยวกับ ไฟฟ้าดูดภายในห้องน้ำทุกห้อง ของบ้านในหมู่บ้านแห่งหนึ่ง ทีมวิศวกรจึงเข้าทำการตรวจสอบระบบไฟฟ้าทันที และพบปัญหาสำคัญที่อาจเป็นอันตรายต่อผู้อยู่อาศัย

ผลการตรวจสอบ

  1. พบแรงดันไฟฟ้าที่ก๊อกน้ำกับพื้นในห้องน้ำ สูงถึง 42.92V โดยมีกระแสไหลลง Ground ที่บ้าน 20.24A เมื่อเปิดเครื่องทำน้ำอุ่นและเครื่องปรับอากาศ กระแสที่ไหลลงกราวด์เพิ่มสูงถึง 54.74A ดังรูปที่ 1 และ 2

รูปที่ 1 วัดแรงดันที่ก๊อกน้ำเทียบกับพื้นห้องน้ำ

รูปที่ 2 HIOKI Recorder

U1 = Voltage line – neutral ( V ) 200.2 V

U2 = Voltage at ground rod – any ground ( V ) 42.92 V

I1 = Line current ( load current ) ( A ) 54.74 A

I2 = Ground rod current ( A ) 20.24 A

2. แรงดันไฟฟ้า Line – Neutral: 200.20V

3. สาย Neutral หลวม และอุณหภูมิที่จุดต่อสาย Neutral สูงถึง 99.6°C ดังรูปที่ 3 และ 4

รูปที่ 3 Neutral cable ที่หลวม ด้าน Input ( Maximum current ประมาณ 150 A อายุการใช้งาน 10 ปี )

รูปที่ 4 สาย Neutral ที่หลวมทำให้เกิดความร้อน 99.6 C

4. ขนาดมิเตอร์ของการไฟฟ้า: Single-phase ขนาดประมาณ 30(100)A

5. พบการต่อสาย Neutral – PE เข้าด้วยกันที่แผงเมน ดังรูปที่ 5 และ 6

รูปที่ 5 Neutral – PE ต่อกันตาม มาตรฐานการไฟฟ้า

รูปที่ 6 สาย Neutral – PE ต่อกันตาม มาตรฐานการไฟฟ้า

⚠️ วิเคราะห์สาเหตุของไฟฟ้าดูด

จากวงจรไฟฟ้า เมื่อสาย Neutral เกิดการหลวม กระแสโหลดบางส่วนจะไหลผ่าน Ground rod ที่ปักไว้ในบ้าน ส่งผลให้เกิดแรงดันไฟฟ้ากับโครงอุปกรณ์ทุกชนิด รวมถึงก๊อกน้ำในห้องน้ำ แรงดันนี้วัดได้ 42.92V ซึ่งเกินค่าความปลอดภัยและเพียงพอจะทำให้เกิดไฟฟ้าดูดกับผู้ใช้งาน ไม่ว่าจะสัมผัสก๊อกน้ำจากตำแหน่งใดในบ้านก็ตาม

รูปที่ 7 ระบบการจ่ายไฟฟ้าให้บ้านดังกล่าว และเพื่อนบ้านข้างเคียง

โดยหลักการเกิดแรงดันรอบแท่ง ground – เมื่อกระแส 20 A ไหลผ่าน ground rod จะสร้างแรงดันรอบแท่ง ground rod 42 V ทำให้เมื่อคนจับฝักบัวจะถูกไฟดูดด้วยแรงดัน 42 V ไม่ว่าจะอาบน้ำห้องไหนในบ้าน ทั้งนี้เครื่องตัดไฟรั่วยังไม่ทำงานอีกด้วย

การแก้ไขโดยการไฟฟ้านครหลวง

วันที่ 7 กันยายน 2566 ได้มีการแจ้งเพื่อให้การไฟฟ้าได้เข้ามาตรวจสอบและดำเนินการขันจุดต่อสาย Neutral ที่หลวม และหลังจากนั้น ปัญหาไฟฟ้าดูดได้หายไป ดังรูปที่ 8 และ 9

รูปที่ 8 ทางการไฟฟ้าเข้ามาขันแน่นจุดที่หลวม

รูปที่ 9 สภาพทางกายภาพเมื่อยางของ neutral terminal ถูกความร้อน (ทางการไฟฟ้าเข้ามาขันแน่นจุดที่หลวม)

 เหตุอุปกรณ์เสียหายเพิ่มเติม

ย้อนกลับไปช่วงประมาณ 1 กันยายน 2565

มีรายงานว่าอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์หลายรายการในบ้านหลังนี้และบ้านข้างเคียง (ประมาณ 7 หลังคาเรือน) ได้รับความเสียหาย เช่น ชุดควบคุมประตูไฟฟ้า

สาเหตุคาดว่าเกิดจาก Arcing ที่จุดต่อหลวม ซึ่งก่อให้เกิด Transient Overvoltage และ Back EMF จากโหลดที่มีลักษณะเป็นตัวเหนี่ยวนำ (Inductive Load) ส่งผลให้แรงดันกระชากสูงระดับหลายพันโวลต์ (kV)

 ข้อเสนอแนะเพื่อความปลอดภัย

  1. สาย Neutral หลวมเป็นความเสี่ยงร้ายแรง ถึงชีวิต หากไม่ตรวจสอบจุดต่ออย่างสม่ำเสมอ
  2. ควรแจ้ง การไฟฟ้านครหลวง และ นิติบุคคลโครงการ เพื่อพิจารณา เปลี่ยนขั้ว Line และ Neutral ทุกบ้าน
  3. ควร ตรวจสอบจุดต่อของสาย Line และ Neutral ทั่วทั้งหมู่บ้าน
  4. ระบบ Earth Leakage Circuit Breaker (ELCB) อาจไม่สามารถตัดวงจรได้ในกรณีนี้ เนื่องจากกระแสเข้า-ออกเท่ากันพอดี (ไม่เกิดความต่างกระแสที่ตัวตรวจจับ)

หากคุณพบอาการไฟฟ้าช็อตจากอุปกรณ์ในบ้าน รู้สึกเหมือนไฟรั่ว หรือมีความไม่แน่ใจในความปลอดภัยของระบบไฟฟ้า อย่ารอให้เกิดอุบัติเหตุ

ทีมวิศวกรของ บริษัท ไซเมส เอ็นจิเนียริ่ง จำกัด พร้อมให้คำปรึกษาและตรวจสอบระบบไฟฟ้า 24 ชั่วโมง

📞 โทร: 081-820-8835 | 062-306-9000

📩 Email: chanvit_cru@yahoo.com | pmadmin@simes-engineering.com

🌐 เว็บไซต์:

📘 Facebook: https://www.facebook.com/simesengineeringco

📺 YouTube: @SimesChannel

กลับหน้าหลัก

ติดต่อเรา

บริษัท ไซเมส เอ็นจิเนียริ่ง
121 หมู่1 .ธนะนิรันดร์ .บางศรีเมือง . สุขาภิบาล .เมือง นนทบุรี 11000 เลขประจำตัวผู้เสียภาษีอากร 0125558021330